De beste zorg van Europa

Om zeven uur gaat bij ons de wekker. Het eerste wat ik dan hoor is het nieuws. Half in slaap proberen Karin en ik elkaar daarna te vertellen wat we gehoord hebben. Vaak lukt het niet maar vanmorgen wel!

Vanmorgen werden we namelijk wakker met het bericht dat de beste zorg van Europa in Nederland wordt geboden...... Nergens in Europa is de zorg van betere kwaliteit en nergens is 'ie goedkoper. Efficient systeem die zorg in Nederland! Dat is een bericht dat je wakker maakt. Laat ik nu gedacht hebben dat het met de zorg in Nederland slecht gesteld is. Het nieuws is er altijd vol van! Nergens praten we elkaar zoveel problemen aan dan in en over die zorg. Waarom eigenlijk, als de kwaliteit de vergelijking zo goed kan doorstaan?

Vrijwel zeker geldt deze observatie veel meer terreinen en zeker ook het onderwijs! We zijn ontevreden over de kwaliteit, de betrokkenheid en het resultaat. Dat er veel mensen hun best in doen en er veel wordt bereikt, willen we snel vergeten als we op zoek gaan naar kwaliteitsverbetering.

Ook ik lijd daar aan. Even verder op in de dag bleek dat maar weer: Ik had gekeken naar wie zich niet aan de afspraken had gehouden en mijn collega had uitgezocht wie dat wel deed. Hoewel we netto hetzelfde onederzoek deden, was hij gelukkiger dan ik en dat is beter voor het vervolg! Hij had namelijk een idee voor een volgende stap en ik was alleen maar teleurgesteld!

Zo bleek maar weer: Het glas is beter half vol dan half leeg!

Het genot van een harde deadline

Inmiddels werk ik meer dan 25 jaar in het onderwijs en nog steeds kan ik me verbazen over hoe we daar de dingen doen. Als er ergens veel gepraat wordt over dingen in plaats van ze te doen, dan is het in het onderwijs. Zelfs over het feit dat je door doen kunt ontdekken wat de waarde van iets is, praten we bij voorkeur lang... Willen we niet kunnen we niet, durven we niet....?

Hoe anders ging dat bij JenaXL de school die de Landstedegroep in augustus opende in Zwolle Zuid. Eigenlijk is dat vooral te danken aan Walter Stuifzand. De man die met zijn resultaatinjecties Zwolse ondernemers helpt. Toen hij in februari 2008 aan tafel schoof zei hij me dat hij een Jenaplan school voor voortgezet onderwijs wilde en daarvoor een bestuur zocht. We gingen in zaken en twee weken later zei hij me dat die school op 1 augustus 2009 open zou gaan. Ik mompelde wat, dacht vooral dat we het niet zouden redden maar liet de deadline staan.

Het heeft me geen windeieren gelegd. Onder druk van de deadline gingen we direct in actie. We verzamelden ideeën en daarna vooral veel mensen die allemaal wilden bijdragen aan die ideeën. Het ondernemingsplan met de financiële uitwerking was binnen twee maanden klaar en het team dat de school ging "bouwen" werd geselecteerd en gefaciliteerd. Daarna heb ik vooral gevolgd. Anderen waren het immers aan het doen....

Toen ik deze week op de site van Walter keek bij 130 tips voor startende ondernemers kreeg ik nog eens de samenvatting van wat hij ook voor JenaXL betekende. Ik raad je aan daar te kijken voor een resultaatinjectie in je eigen handelen. Ik ben inmiddels bezig met volgende ondernemingen.

O ja, vergeten... door doel en deadline is iedereen aan het eind ook veel meer tevreden en dat leidt tot een feestje. Altijd goed voor de sfeer!

Onderste boven...

Regelmatig kom ik mensen tegen die me proberen wijs te maken dat ik belangrijk ben omdat ik een baan in de top van een grote organisatie heb. Ik ben dan ongemakkelijk. Ik beleef het niet zo. Voor mij is wat mensen samen doen van een groter belang. Dat ik daarin belangrijker zou zijn dan een ander vind ik een raar en onaantrekkelijk idee. Liever leef ik met de gedachte dat iedereen het beste uit zichzelf heeft bij te dragen. Die opdracht geldt vooral ook voor mijzelf!

Gelukkig zit ook ik wel eens onder het gehoor van mensen die me op betere ideeën kunnen brengen. Zo liet Bart Gijsbertsen me afgelopen zondag weer zien dat dat hele "top denken" aan revisie toe is. Het zijn niet de zogenaamde toppers die centraal staan maar de mensen waarvoor zij werken. Kantel de pyramide en zie dat niet de bovenkant gevormd wordt door de top maar dat de top de medewerkers draagt. De "lijn" wordt dan niet gevormd door verantwoording aan elkaar maar aan verantwoordelijkheid voor elkaar.

Zo voel ik het en heb ik het nodig. Graag ben ik verantwoordelijk en liever niet de baas. Het helpt niemand! Dienstbaar leiderschap noemen anderen het...

Vandaag stond in de krant dat jonge Nederlandse managers meer gericht zijn op eigen belang dan op de belangen van de organisatie en haar mensen. Zijn ze nog te jong om het te zien of gaan ze gewoon te weinig naar de kerk?

Een oproep tot reflectie

Via de mail ontving ik de uitnodiging mee te doen aan de "Grote Opvoedtest":

Hoe ga jij met kinderen om? Streng doch rechtvaardig? Of juist tolerant?
In een tijd waarin de opvoeding van kinderen een heet hangijzer is komt Trouw Onderwijs! met de Grote Opvoedtest. Voor ouders én leraren. Want de school speelt een steeds grotere rol in de opvoeding.

Zoek uit wat voor ouder of leraar jij bent en welke rol de school moet spelen in de opvoeding van het kind. Lees in de bijlage hoe andere ouders en scholen hiermee omgaan en ga naar www.trouw.nl/onderwijs om de test te maken!

Natuurlijk kon ik het niet laten.... De test kun je maken als ouder en als docent maar ook door uitspraken te doen over een, in jouw ogen, ideale docent. Toen ik daar allemaal doorheen was hield ik het profiel van een "Gezaghebbende docent" over.... (klik hieronder)

Voor wie mij kent is het niet moeilijk om te raden van welke subgroep ik ben. Geen verrassing dus... tot dat ik mijn uitspraken over de ideale docent vergeleek met mijn uitspraken als ouder. Als ouder ben ik veel losser. Wat zou dat toch zijn? "Onmacht als ouder", "Tijdgeest gedachten over docenten" of nog iets anders...?

www.23onderwijsdingen.nl

Alle VO-leerlingen van de Landstedegroep krijgen dit jaar een biebpas van school. Niet alleen kunnen ze daarmee gratis lenen maar wat ze lenen kan ook nog eens op school worden opgehaald en ingeleverd. Daarmee krijgen ze toegang tot veel meer materialen zoals boeken, DVD's en CD's. Wat uiteindelijk nog veel meer effect kan hebben, is dat de zoekmachines van de bieb nu ook binnen onze scholen zijn te raadplegen. Schoolinterne bronnen worden daarin gemengd met alles wat erin de buitenwereld is.

Vandaag kwam een vertegenwoordiging van de bibliotheken de voortgang rapporteren in dit project. Alles lag op schema en ze namen nog een leuk cadeautje voor ons mee: http://www.23onderwijsdingen.nl/ Een website waarmee docenten kunnen ontdekken wat wiki's, podcasts, blogs en nog 20 andere digitale dingen zijn en kunnen betekenen in het onderwijs.

Op de startpagina van http://www.23onderwijsdingen.nl/ staat het volgende te lezen:

"De wereld verandert, mensen veranderen, het web verandert, het onderwijs verandert, leerlingen veranderen en wat doe jij?Als je op een school werkt, heb je te maken met leerlingen die op andere manieren met elkaar comuniceren en op andere manieren kennis en informatie tot zich nemen, dan je zelf hebt gedaan toen je jong was. Uitgevers brengen methoden uit, die appeleren aan die veranderende omstandigheden. Daarnaast komen er nieuwe manieren van samenwerken beschikbaar, nieuwe ‘tools’, die het eenvoudiger maken om effectiever met je collega’s om te gaan.

De beste manier om te leren over al die ontwikkelingen op het web, is door je simpelweg over te geven en je onder te dompelen in het “digitale geweld”. Ga het zelf allemaal maar doen en meemaken, ondervindt zelf eens wat het is om in Hyves rond te hangen en vorm je dan een oordeel."

We gaan dat met heel veel medewerkers doen en het directieteam geeft het voorbeeld. Vanaf morgen leren we met elkaar over 23 onderwijsdingen op het web. Kortom leren door doen, met elkaar en een coach van de bieb. Je moet immers weten waarover je praat.....

Taalvermenning

Zonder het te beseffen spreken Amerikanen een aardig woordje Nederlands. Hun taal is al eeuwen doorspekt met Hollandse elementen. Op het eerste gehoor zou je het niet zeggen, maar het Amerikaans zit vol woorden van Nederlandse herkomst.

In de titel van haar nieuwe boek ’Yankees, cookies en dollars’ geeft taalkundige Nicoline van der Sijs er al meteen drie prijs. ’Yankees’ komt om te beginnen van ’Jan-Kees’. Nederlandse kolonisten die in de 17de eeuw naar Nieuw-Nederland (het huidige New York) trokken, heetten vaak Jan of Kees. Hun Britse concurrenten noemden hen daarom spottend ’Jan-Kezen’. In vertaalde vorm: ’Yankees’. Bepaald geen naam van een roemruchte indianenstam dus, zoals lange tijd gedacht.

De opgetekende woorden drongen vooral de taal binnen via de eerste golf Nederlandse immigranten uit de 17de en 18de eeuw. Behalve de ’Yankees’ stammen ook de ’cookies’ uit die tijd. Nederlanders namen naar het nieuwe continent de gewoonte mee om aan gasten een ’koekje’ te presenteren. Dat sloeg aan. Ook de draagbare bakoven waarin ze hun traktatie bereidden, de ’bake-oven’, wordt in het Amerikaans nog gebruikt.

In talig opzicht hebben de Nederlanders vooral voedingswaren achtergelaten, zoals ’brandy’ (brandewijn) en ’coleslaw’ (koolsla). Ook dieren, waaronder de ’sea bass’ (zeebaars) en de ’spearing’ (spiering), scoren hoog. Verder veel huisraad, al zijn de ’dobber’ (dobber) en het ’blickey’ (blikje) nu alleen nog regionaal in gebruik.

Verrassend is dat Nederlandse woorden zelfs in indianentalen zijn beland. „Via de Nederlanders kwamen de indianen voor het eerst in aanraking met zoiets als een broek of hemd”, licht Van der Sijs toe. „Dan is het niet zo vreemd dat ze de bijbehorende woorden overnamen.” En zo spraken indianen naar hun beste kunnen van ’pelók’ en ’hámed’. Ze gingen ook aan de haal met de onbekende dieren die onze voorouders binnenbrachten. „Vooral de verdubbelde lokroepen daarvan hebben ze overgenomen. Een kip noemden de indianen ’kipkip’, en een kat ’poespoes’. Tegen de geit zeiden ze ’mekkie’.”

... de kracht van de ontmoeting. We gebruiken hem ook binnen Landstede en leren elkaar zo de taal van de instelling....

Coldplay

Op 09-09-09 was het zo ver. Met mijn dochter naar Coldplay in Nijmegen. In december had ik haar de kaartjes op haar verjaardag gegeven en na 9 maanden wachten was het dan ook eindelijk zo ver.... In maart was ik er achtergekomen dat Harko ook kaartjes had en met zijn zonen en mijn dochter reisden we dus naar Nijmegen.

Een paar gedachten bij een prachtig concert:

Beleven: Op zo'n avond is iedereen Coldplay. De T-shirts schieten over de toonbank maar meer nog :alles wat er gebeurd verbindt publiek aan band. Je kan er ook mee thuiskomen. Vandaag heb ik menig jaloerse Zwollenaar vertelt waar ik gister was.

People: bezoekers staan uren in de rij maar ik heb geen klacht gehoord. Bij vertrek heb ik anderhalfuur in een parkeergagarage staan wachten om er uit te komen. Gelukkig had iedereen een CD'tje gekregen van de mannen van Coldplay. Uit elke auto klonk dus hetzelfde liedje. Een concert op zich...! Uiteindelijk 3 uur in bed terwijl de heren van Coldplay al om 11 uur klaar waren... Het hoort er bij!

Money: Met een bezoekersaantal van 60.000 is de recette op een avond bijna 4 miljoen euro. Daar kun je een feestje van geven. Ondanks vuurwerk, ballonnen en papieren zal er vooral goed worden verdiend. De entertainement industrie is booming!

Vastleggen en delen: Veel heb ik gezien door mijn camera en menig filmpje en foto op mijn PC getuigt nu van mijn aanwezigheid toen. Ik was niet alleen. Kijk maar op you-tube en zoek onder Coldplay Nijmegen" om te leren hoe het beeld zich verspreid. Niemand heeft het over rechten. de beelden leveren immers ee bijdrage aan de status van de band...

... zo zie je, je kan er van alles van leren voor een school....

een filmpje voor de thuisblijvers (let op het meezingen!)

Wie O Wie

Vorige week was ik bij een van de nieuwe gemeentes waar ik mee te maken heb. Ik was er nooit eerder geweest maar zowel de wethouder als zijn ambtenaar begroetten mij met een citaat uit deze weblog. Ik was verrast en het zette me aan het denken. Hoeveel dingen heb ik geschreven die ik niet meer bij me wil hebben?

Tot nu toe waren er vooral complimenten over deze weblog. Collega bestuurders konden een voorbeeld aan me nemen, zei ooit eens iemand. Digitale transpirantie... mooi, maar het maakt je ook bekend en dat kan nare gevolgen hebben. Enige tijd geleden werd een kandidaat in een sollicitatie afgewezen omdat de uitingen op internet weinig lovend waren. Kan dat, mag dat? en wat kun je over mij aan de weet komen? De combinatie van gegevens uit verschillende openbare bronnnen, levert soms een inkijkje op dat je je niet wenst.

Ik probeerde http://www.wieowie.nl/ om er achter te komen wat er over mij bekend is op internet. Tot mijn geruststelling zag ik dat ik me geen zorgen hoef te maken. Er zwerven geen foute foto's of andere dingen. Ik word alleen soms verward met mijn neef uit Leeuwarden maar wie beter leest kan zien dat hij ons is ontvallen en ik schrijf nog steeds, dus.....

Toch kan een kwaad willend mens meer vinden dan ik dacht. Reden genoeg om zorgvuldigheid te koppelen aan mijn webgedrag. Ook dat kan bij wieowie door een account aan te maken! Ik raad je aan ook naar jezelf een onderzoek te starten!

Trouw en JenaXL

Toen ik ging studeren kreeg ik het eerste jaar een abonnement op dagblad Trouw. Het was een heel bezit voor een arme student. Na het eerste gratis jaar heb ik daarna graag gewerkt voor de leesbesteding aan het ontbijt. Dat maakt me al bijna 35 jaar lezer.

In de jaren 90 besteedde de krant als eerste aandacht aan de kwaliteit van scholen. Het was het begin van accoutability in het onderwijs. Dit Trouw onderzoek heeft mij en mijn huisgenoten menig verpeste zaterdag opgeleverd. Vooral als de resulaten van mijn school/scholen tegenvielen of als de buurman de zogenaamd beste was.... Je kunt niet altijd winnen weet ik nu!

Nooit heeft een van mijn scholen met enig initiatief Trouw weten te halen. Wel zag ik de laatste jaren in mijn krant artikelen verschijnen over schaalvergroting. Het zou leiden tot minder variatie en lagere betrokkenheid van ouders en docenten.

En dan gebeurt het toch. Vanmorgen lees ik over JenaXL de school die we gestart zijn op initiatief van ouders, konden starten omdat docenten enthousiast waren en wilden starten omdat we zoveel mensen troffen die allemaal wilden meedoen.

Die sfeer is in het artikel terug te lezen. Wat nu schaalvergroting leidt tot verminderde variatie? Schaalvergroting leidt tot besturen die een maatschappelijk initiatief kunnen omzetten naar een werkende school waarin docenten zijn toegerust en kinderen het goed hebben. Ik beschouw dat als mijn opdracht maar weet ook dat we dat als totaal onderwijsveld misschien nog moeten leren.

Ik ben daarom dubbel trots dat ik net als zoveel anderen ook een steentje mocht bijdragen aan JanaXL. Lees het hele artikel en je ontdekt meer over het waarom!

Wie schrijft die blijft...

In de afgelopen jaren heb ik menig beleidsstuk, evaluatie of opdracht geschreven. Steeds met de bedoeling richting te geven aan het werk van mezelf en anderen. "Wie schrijft die blijft" zei mijn eerste baas ooit en hoewel menig goed beschreven stuk in de la bleef liggen, ging ik vrolijk door. Nu al meer dan 25 jaar!

Maar de tijden veranderen. Stukje bij beetje verliest deze klassieke werkwijze met de beschreven werkelijkheid terrein. Er is ook wel wat voor te zeggen. Wie een mooi stuk schrijft heeft immers nog niks. Veelal zijn de pennevruchten immers opbrengsten in de secundaire processen. Het echte werk moet dan nog worden gedaan.

Daar gaat het in ons land ook wel vaak mis. Accountability neemt menigmaal meer tijd in beslag dan het werk dat we doen. Aangewakkerd door een laag vertrouwen en een sterke opinie dat het werk van anderen toch wel niet zal deugen, jagen we elkaar op in verantwoording en controle.

Maar er is hoop, het kan ook anders. Steeds vaker gaan mijn overleggen over indrukken en voornemens die mensen hebben. Samen verkennen we wat er te doen is en welke verbanden er zijn. Dat soort overleg levert heel vaak geen notitie meer op maar een foto van een mindmap of een opdracht. Met de foto in de hand kan iedereen dan aan het werk en later met de opbrengst terugkijken naar het voornemen. (Klik op de foto voor groot beeld). Zeg nu zelf dat gaat een stuk sneller dan een beleidsstuk met veel te veel pagina's.

Zo nu weet je ook waarom er in mijn koffer naast nog steeds een teveel aan papier ook een fototoestel zit.

Docenten blijven slecht met hun tijd omgaan....

De titel van deze blog is ontleend aan de ingekorte versie van een rede die Edith Hooge op 27 augustus hield bij de opening van het Hogeschooljaar. Zij is lector in Amsterdam en schrijft:

"Goed onderwijs geef je niet op een achternamiddag. Daar is veel tijd voor nodig – en geld. Nergens wordt zo dom omgegaan met tijd als in het onderwijs. Zo is al jaren bekend dat het niveau van kwetsbare leerlingen wegzakt tijdens de lange zomervakanties. Het lezen van boeken, het geconfronteerd worden met kritische en verrassende vragen, het leren hoe de wereld in elkaar zit en zat, dit alles ontberen deze kinderen tijdens de lange zomerweken. Met als gevolg dat zij aan het einde van die romantische zomervakantie met een nieuwe, frisse achterstand de schoolbanken in schuiven."

Ja, dat was mij ook al opgevallen aan mijn kinderen. Hoewel gesterkt door de relaties die zij wisten aan te knopen op de campings waar wij bivakeerden, moet ik toch vooral ook constateren dat de schoolvakken tot een dramatisch niveau zijn gedaald. Na de vakantie stond werkelijk alles uit en dat voor kinderen die het moeten hebben van hard werken.

Als ik de zinsnede van Edith nog eens op mij laat inwerken ontdek ik dat ik er iets aan had kunnen doen... Als vader had ik meer kritische en uitdagende vragen moeten stellen. Daarmee had ik achterstanden bij mijn kinderen kunnen voorkomen! Tsja ....voor mij was het ook vakantie.

Wie kennis wil nemen van Edith's observaties rond tijd en onderwijskan hier het hele artikel lezen