29 okt 2008

Slechte cijfers geven geen verbetering

In Trouw lees ik deze week een artikel over het effect van rapportcijfers in de zorg.

Geef ziekenhuizen rapportcijfers en de ’onvoldoendes’ gaan vanzelf beter hun best doen. Ze worden er immers op aangesproken door de inspectie én door hun patiënten. Althans, dat is de theorie. Maar werkt het ook zo in de praktijk?

Maar ten dele, blijkt uit recent in Medisch Contact gepubliceerd onderzoek van VU medisch centrum bij zes ziekenhuizen in de regio Amsterdam, naar het gebruik van de zogeheten basisset prestatie-indicatoren.

Het belangrijkste effect lijkt dat de ziekenhuizen er aan gewend zijn geraakt dat ze met de billen bloot moeten. Ze blijken steeds vaker het gevraagde te registreren en dus daadwerkelijk cijfers te kunnen leveren.
Paradoxaal genoeg blijkt echter dat matige scores op bepaalde prestatie-indicatoren voor ziekenhuizen nog nauwelijks aanleiding zijn geweest om op die gebieden specifieke verbeterprojecten te beginnen. Ziekenhuizen gebruiken de cijfers vooral om verantwoording af te leggen bij de IGZ. De invloed op de kwaliteit van de zorg lijkt nog beperkt.

Voorlopig lijkt het effect op structuur dus groter dan op de kwaliteit van de zorg.... en dan...slecht presterende ziekenhuizen krijgen door hun slechte scores minder patienten. Wie wil er nu nog naar de Flevomeerziekenhuizen? Daardoor moeten deze ziekenhuizen straks met minder personeel verbetering nastreven.

In het onderwijs weten we al langer dat cijfers op zich kinderen niet beter maken. Een te eenzijdige focus op resultaat leidt zelfs tot een gebrek aan continuiteit, blijkt maar weer!

26 okt 2008

Finland(5): Terug in Nederland

Bij thuiskomst lees ik in de krant dat van Bijsterveldt de kwaliteit van het voortgezet onderwijs gaat verbeteren door het eindexamen in de toekomst strenger te beoordelen. De staatssecretaris wil met de strengere eisen de aansluiting op het vervolgonderwijs verbeteren en de verschillen in resultaten tussen de schoolexamens en het centraal examen aanpakken.

Vanaf het schooljaar 2011/2012 moet voor het centraal examen een voldoende worden gehaald. Scholieren kunnen een onvoldoende tijdens het centraal examen nu nog compenseren met een goed cijfer voor het schoolexamen.

Het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (Laks) is de eerste die reageert en meteen de angel uit de discussie haalt. Volgens de scholierenorganisatie is het goed dat de bewindsvrouw de kwaliteit van het onderwijs wil verbeteren, maar zou Van Bijsterveldt beter geld kunnen uittrekken om het niveau van het onderwijs te verbeteren.

Ik moet eerlijk bekennen dat ik langzamerhand zo zat ben van de manier waarop we in Nederland met elkaar omgaan. In de hele discussie speelt namelijk niet alleen de wens van kwaliteitsverbetering een rol, maar vooral ook het vermoeden dat scholen frauderen in het schoolexamen.

O foei, wat doen die slechte docenten toch allemaal? Die rommelen hun leerlingen er doorheen met te makkelijke SE's en hebben geen oog voor de kwaliteit van ons onderwijs. En dan die bestuurders van die grote instellingen die maken er helemaal een potje van...

Dat er in het SE andere inhouden worden getoets dan in het CE zijn we al lang vergeten. Dat het concentreren op het CE leidt tot een versmalling van ons onderwijs kunnen we niet eens navertellen. Nee, liever hebben we gelijk, sluiten we de ogen voor de nuance en menen we een kwaliteitsbverbetering te realiseren met een ferme uitspraak over het eindresultaat.

Dat daarin bij het publiek beelden ontstaan, is niet onze verantwoordelijkheid. Dan moeten de professionals het maar beter doen! Als je net uit Finland komt waar het onderwijs nog hoog staat aangeschreven, is zo'n krantebericht vol met Nederlandse domheid moeilijk te verteren. Dat bewindsvrouwen er in stappen en de publieke opinie de inhoud bepaalt, is onuitstaanbaar. Dat het bijeffect een dalend aanzien voor het onderwijs is, is contra productief.

Nee, in mijn ogen is het allemaal een gebrek aan vertrouwen. Vertrouwen als voorwaarde. Ik weet dat je vertrouwen moet verdienen, maar dat kan als het je wordt gegeven. We doen daar in Nederland veel te weinig mee.

Jan Jaap van der Wal zei het in zijn laatste show "zonder band" treffend: In de grond van de zaak deugen mensen. Ik heb niet de verwachting dat een van jullie opstaat en met een geweer gaat schieten. Ik vertrouw jullie en mezelf wel. We gaan geen gekke dingen doen. Laten we daar van uitgaan en voorkomen dat we beleid maken op een mogelijk uitzondering.

In mijn ogen geldt dat ook voor de casus van het examen of niet dan...?

25 okt 2008

Finland(4): Akeem Scott

Op de vroege morgen bezoeken we op vrijdag een basketballtraining. We worden voorgesteld aan een aantal jeugdspelers die tijdens de training met speels gemak vanuit elke stand en angle de basket weten te treffen. Skills gaan vooraf...

Simo vertelt ons dat die avond zijn oude team in Helsinki de Finse kampioen Tapiolan Honka treft. Hij kan er niet naar toe. Huiselijke verplichtingen tellen ook bij hem zwaar... maar als ie zou kunnnen dan zou die gaan. Met zo'n aankondiging kunnen we niet anders dan gaan.



Na verbluft te zijn van de faciliteiten en de toegangsprijzen (€20,-- p.p) bekijken we de wedstrijd. Amusument van de bovenste plank. Twee coaches die nooit zouden kunnen voldoen aan de vijf waarden van Landstede, moedigen hun teams hartstochtelijk aan. Patronen zijn er in het veld nauwelijks te herkennen maar de passie is er niet minder om.



Basketball kent, ook in Finland, een flinke Amerikaans inbreng. Deze Amerikanen geven al helemaal niet de indruk een plan te volgen. Ze doen hun ding en lopen rond alsof ze zelf het spelletje hebben uitgevonden. Ik kan me niet voorstellen dat ze ook maar een aanwijzing horen.
Sterspeler van die avond Akeem Scott, watervlug, graag alleen en succesvol. Het is zijn naam die ik in alle Finse woordenbrij steeds opnieuw hoor.

Net niet coast to coast maar dan toch AKEEEM SCOTT....de speaker schreeuwt...

24 okt 2008

Finland(3): Sari Multala

Elke school heeft ze, succesvolle leerlingen of ex-leerlingen. Ze zijn het visitekaartje van je school en als ze uitblinken in het profiel van de school, zijn ze belangrijke ambasadeurs. Ze zijn het levende bewijs dat de school er toe doet...

Mäkelänrinne Sports High School kent een hele lijst van succesvolle topsporters die ooit de school bezochten. Van paralypisch tot olypisch, van europees tot wereldsucces. Elk jaar wordt een van hen verkozen tot ambasadeur van het jaar. Dit jaar viel de eer te beurt aan Sari Multala, zilver op het WK van 2007 en goud op het EK zeilen. (Laser-Radial)

.. en dat moet worden gevierd en dus stroomden de studenten binnen...

Na een Finse toespraak van 10 minuten waarvan ik echt niets begreep en een dankwoord van de sporter waarvan ik vermoed dat de bijdrage van de school in haar succes werd belicht, volgende een afsluitend spel. Een grand finale om nooit te vergeten. Een blijvend symbool voor het geduld en de beleefdheid van de studenten van deze Finse school.

Ook wij, de buitenlandse gasten, kregen een rol. Voor we het wisten stonden we met drie teams met speelgoedbeestjes te mikken op een scorebord. Een onbenulliger spel heb ik nog nooit aan meegedaan en de meeste studenten hebben er door de drukte weinig van kunnen zien maar ze bleven wel keurig zitten en bedankten met een applausje.

Vreemde gewaarwording maar wel een bevestiging van het feit dat ambasadeurs een belangrijke rol spelen en je je feestjes moet vieren. Hoe onbenullig ook.

O ja, natuurlijk wel gewonnen en Thomas had de hoogste score....

Finland (2): Playing games

IJshockey is sport nr 1 in Finland. In de korte tijd dat we nu in Helsinki zijn ontdekten we twee enorme ijshockey-stadiums. Daarnaast stikt het van de goede voorzieningen. In de ritjes van en naar school noteerde ik een operahuis, een concerthal, een voetbalstadium en natuurlijke het Olympisch complex van 1954.



Op dezelfde donderdagavond konden we kiezen uit drie verschillende ijshockeywedstrijden, maar we hadden ook naar carmen kunnen gaan of naar sibelius. Google het maar na....

Als je dan bedenkt dat Finland maar 5,2 miljoen inwoners heeft en Helsinki met voorsteden slechts 1 miljoen inwoners heeft, vraag je je af waar het publiek vandaan moet komen. In de voortreffelijke voorziening waar wij naar het ijshockey keken was het niet druk. Half bezet op zijn hoogst en ondanks de opzwepende bedoelde cheerleaders bleef het een wat koele avond. Het spelletjes is leuk en de thuisploeg won maar ik miste toch wat beleven.

Je moet immers met veel zijn om een oranjegevoel te krijgen. Nederland is zo bezien dan misschien wel vol maar vooral toch ook gezellig

23 okt 2008

Finland (1): Mäkelänrinne Sports High School

Vandaag bezoeken we de Mäkelänrinne Sports High School. Een school met ruim 800 leerlingen waarvan zo'n 600 een topsporter zijn of met sport leven. In de ochtenduren is er tot tien uur tijd voor trainen, daarna is er school tot een uur of vier om de dag weer af te sluiten met trainingsarbied. Een sandwichmodel dat we ook in het Center voor Sports en Education in Zwolle gebruiken.

De schooldag begint om 8.00 uur en dus zitten we ruim voor zevenen aan het ontbijt. Tel daar de late aankomst, het biertje in de plaatselijke kroeg en het tijdsverschil bij op en je kunt je voorstellen dat het een rustige start was vanmorgen.

Het gesprek verloopt met alle medewerkers in het Engels. Simo, onze gastheer, spreekt het prima en ook docenten en leerlingen gebruiken de taal met meer gemak dan wij als bezoekers. Maar naar verloop van tijd krijgen we het te pakken en na de presentatie van Thomas en Tjeerd is het ijs gebroken. Ik heb er wel respect voor want koud aangekomen moet het Engels zich nog in onze monden vormen.

Het levert ook een aardig gesprek op over de maatschappelijke betekenis van sport en educatie in de Finse en Nederlandse samenleving. Opvallend in mijn ogen vooral het hoge aanzien dat educatie in Finland heeft. Dat lijkt in Nederland te verschuiven. Het Nederlands onderwijs lijkt meer wantrouwen dan vertrouwen op te wekken. Voor sport geldt overigens het omgekeerde. In Finland is juist het aanzien van sport, na een aantal dopingschadalen, aardig gedaald.

Toch staat sport overal voor passie en talentontwikkeling. Mäkelänrinne Sports High School is dan ook een school waar kinderen graag bij horen. Je merkt het aan de sfeer, de concentratie en de omgang met elkaar. Je kunt er prima eten tussen de kids zonder dat de boterhammen over je heen vliegen...

Om dat te laten zien 1 foto: Een blik zegt immers meer dan 100 woorden. (rechts is Simo, links een schaatstalent)

18 okt 2008

Ja-maar®....

Afgelopen dinsdag werd de opening van VIA verzorgt door Berthold Gunster van Ja-maar®... Het was een feestje waarvan hier nog een korte impressie.

Ja-maar® probeert mensen van gedrag te veranderen. Na een lange periode van voorbereiding waarin met vallen en opstaan VIA is gerealiseerd, wilden we alle discussies stoppen met een Ja-maar® show bij de opening.

We polderen er op los in Nederland: ja-maar, ja-maar en nog eens ja-maar. Onder het mom van "zoeken naar draagvlak" mag iedereen eindeloos meepraten. Als maar niemand buiten de boot valt. Als we maar aardig zijn voor elkaar. Het gevolg: alles wordt stroperig. En zo ontstaat een cultuur van ja-zeggen, nee-doen. Als regisseur en trainer ontwikkelde Berthold Gunster de Ja-en, Nee-want, Ja-maar® Filosofie: een concreet instrument om gedrag van mensen inorganisaties te begrijpen en te veranderen. De Ja-maar® Show geeft inzicht in de bron van ja-maar-gedrag. Waar we assertief lijken, geven we ongemerkt toe. Waar we kritisch klinken, handelen we opportunistisch. En waar we coöperatief willen zijn, blijken we te zeuren. Ondanks onze "goede bedoelingen" is het effect van ons gedrag vaak weerstand, irritatie en afkeer. Hoe kan je zorgen dat het wel klikt? Hoe kan je een situatie creëren waarin er sprake is van vertrouwen, wederzijds respect en gelijkwaardigheid? Dat is de essentie van de Ja-maar® Show.

De aanpak was een succes en had ook gevolgen voor de wijze waarop de Stentor de opening in het nieuws bracht. In plaats van een verslag van de opening werd het een special waarin twee dagen later gebruikers hun mening gaven over het gebouw. Het JA-maar was nog niet gestopt maar het Ja-en had inmiddels de overhand.

15 okt 2008

VIA

Gister was de opening van VIA. VIA huisvest de bovenbouw van het vmbo en het praktijkonderwijs van twee scholen voor voortgezet onderwijs in Kampen. Het Almere College en Ichthus College hebben, met behoud van eigen identiteit, de handen ineengeslagen om dit bijzondere gebouw te realiseren.

Mooie facileiten zijn er van fitness tot motorvoertuigen en van kapsalon tot metaalbewerking. Leerlingen kunnen in het gebouw zien wat er te doen is in de samenleving en ontdekken welk beroep bij hen past. Zo werken leerlingen vanuit eigen talenten naar een beroepsbeeld.

Op de filmpjes op de site kun je horen dat verhuizen tijd kost. Leerlingen, docenten en ouders zijn voorzichtig enthousiast maar geven ook aan dat het gezamenlijk gebruik van al die mogelijkheden tijd kost. Dat geeft niet. De aanloop naar het gebouw nam 10 jaar. Er is in die tijd door heel veel mensen over nagedacht. Samen is vanuit een concept een school ontstaan waar nieuwe inzichten ruimte krijgen. Het eerste gebruik laat zien dat het werkt. Leerlingen voelen er zich goed en docenten zijn er in toenemende mate trots op. Dat geeft vertrouwen!

De grootste JA-maar die we in het speciale programma bij de opening oogstten was: "Mooi gebouw dat VIA, maar wie maakt de plafonds schoon?" Als je met elkaar zo veel hebt overwonnnen, bedenken we daar ook nog een oplossing voor.

10 okt 2008

Getallen

Mijn vader was wiskunde leraar en wilde om die reden nog wel eens aan de hand van getallen praten. Afgelopen woensdag heb ik tijdens mijn maidenspeech voor de Rotary ook maar eens gebruik gemaakt van die werkwijze. Na 50-25 leverde het de volgende reeks op:

8-14-18-25- 29-34-37-45-50

50-25 staat voor mijn leeftijd en het aantal dienstjaren.

8 jaar was ik toen ik in de schoolbanken tot de ontdekking kwam dat iedereen de tafels kende behalve ik. Ik kreeg ze er niet in en hoe langer dat gebrek bestond hoe oncompetenter ik me voelde. Het maakte me toen klein maar heeft achteraf zeker bijgedragen aan mijn belangstelling voor onderwijs.

14 was ik toe ik in het VO ontdekte dat een grote mond uitbetaalde. Je kon er heibel mee maken en zaken mee recht zetten die eigenlijk krom waren...

18 staat voor het vertrek uit huis. Op weg naar Groningen: Vrijheid en muziek.

25 was ik toen ik voor de klas begon als aardrijkskunde leraar in Friesland en later in Kampen, Zwolle en Steenwijkerwold.

29 was ik toen ik conrector werd. Ja, ik ben nog echt van het oude stempel....

34 jaar en rector van een fusieschool.

37 staat voor de leeftijd waarop ik bovenschoolsmanager werd. (13 jaar geleden....kan ook een teken zijn)

45 en voor het eerst bestuurder van scholen

50 nu en straks bestuurder van een nog grotere organisatie.

Mijn vader zocht altijd naar de regelmaat in dit soort reeksen . Uit mijn reeks blijkt vooral dat ik geen echte beta ben. Daarvoor is er te veel onregelmatigheid. Wel is zichtbaar dat ik van verandering houd en dat het leven steeds sneller gaat.

5 okt 2008

Digitaal voor elkaar

De laatste twee dagen ben ik tot niets in staat. Een letterlijk in mijn hand gebroken glas, maakt mij het werken onmogelijk. Zelfs typen wil niet echt en dus gebruik ik de TV. Ik vind dat een medium van niks omdat je er alleen maar achter kan zitten. Sturen, bewerken, scrollen, knippen en plakken? Het is niet mogelijk. Ik voel me terug gezet naar het begin van de jaren 90 en verveel me.

Nu heb ik niet veel te klagen. Deze dagen werd ook mijn schoonmoeder opgenomen in het ziekenhuis. In vier dagen verliep haar ziektebeeld van vage klachten tot een open hartoperatie met spoed. 82 jaar is ze en het afgelopen jaar leerde ze nog computeren met mijn kinderen....

Nu ik weer iets kan, keek ik nog eens naar de materialen van Wim Veen, de hoogleraar die twee weken terug kwam vertellen over mediawijsheid. In de balk hiernaast zie je een filmpje dat ik door hem heb neergzet op gizmoz. Allemaal flauwekul, zul je denken, maar ook de werkelijkheid van de kinderen die bij ons naar school gaan.

Nu ik me door mijn immobiele hand bewust ben van het verschil tussen TV en computer is het goed me te bedenken wat zij met dezelfde computer doen. Even een foto op loaden en je hebt zo een filmpje. Bij mij in een voorbereid filmpje maar het is ook mogeijk om zelf de tekst in te spreken....

Daar kun je allerlei leuke en minderleuke dingen mee doen. Door een verbod op mobieltjes zullen ze dat niet laten...maar wat doen we er dan wel mee? Alleen daarom wordt het al tijd voor een doorbraak van digitale middelen in het onderwijs. Alleen als mensen in contact zijn kunnen ze elkaar immers beinvloeden.

Daarom zeiden we vroeger al dat we moeten aansluiten bij de belevingswereld van het kind!