Zwoegen voor succes

Iedereen heeft behoefte aan geestelijke fitness. Dat geldt zeker voor leraren in het onderwijs. Want als ze niet oppassen, worden ze gemangeld tussen goedgebekte leerlingen, vragende ouders en veeleisende directeuren. Fitte hersenen zijn voor de gemiddelde leraar broodnodig om te overleven, om te sturen in plaats van gestuurd te worden. Trainen dus die eigen grijze cellen zodat je die van de leerlingen helpt ontwikkelen…

De moderne mens is tegenwoordig van alle gemakken voorzien. Als hij zich wil verplaatsen, stapt hij in een auto. Een apparaat dat hem zonder veel inspanning zo honderd kilometer verderop brengt. Als hij trek heeft, gooit hij een kant-en-klaar-maaltijd in de magnetron en vijf minuten later staat er een maaltijd op tafel. De gevolgen van dit gemak zijn overal om ons heen te zien, in de vorm van buikjes, zwembandjes of, in een poging dit te voorkomen, een run op de sportschool.

Ook geestelijk heeft ‘fast food’ zijn intrede gedaan. Liggend op de bank zappen we van het ene vermaak naar het andere, we schaffen boekjes aan die ons beloven dat we er binnen een week twee keer zo snel door kunnen lezen en de politiek verkondigt alleen nog maar populaire boodschappen. Ook onderwijsmensen worden steeds meer geleid door gemakkelijke oplossingen, zo lijkt het. Ruimte voor reflectie is er nauwelijks meer.

Maar wat de moeite waard is, kost nu juist moeite. Dat maakt het namelijk de moeite waard. Een zwaarbevochten overwinning is mooier dan een die ons is komen aanwaaien. En zo is het ook met de geest: wie werkelijk zijn best heeft gedaan, weet hoe bevredigend het is om na jaren zwoegen zijn diploma te halen.

Om die reden vind ik dat we veel van elkaar mogen eisen in het onderwijs. Het leert ons te vechten voor wat we willen bereiken zodat we tevreden kunnen zijn met de behaalde resultaten. Daarom houd ik niet van pretpakketten en van het gemiddelde. Kinderen mogen best iets ontmoeten dat ff pijn doet. Het hoeft niet altijd direct te lukken als het eind maar klopt!

Dat vraagt wel inzicht, kunde en reflectie op vragen zoals: wat is verantwoord, hoe kun je helpen en wat is nodig? In het leraarsvak gaan daarbij didactische, pedagogische en psychologische vragen hand in hand. Dat maakt het werk zo boeiend. Zeker als er eisen kunnen worden gesteld.

In deze examentijd, met veel geslaagden, hoop ik dat leerlingen zo terugkijken op hun schooltijd.