17 feb 2015

De (on)macht van getallen

George Miller schreef in 1956 een artikel: "The magical number seven, plus or minus two" (Psychological Review). Hij liet zien dat mensen in één opzicht tamelijk gelijk zijn. Hun korte termijn geheugen houdt maar zeven elementen vast. Uitschieters halen er negen, mensen met een minder goed geheugen halen er vijf of zes.

Uit Millers proeven bleek dat het maar weinig uitmaakt wat je het korte termijn geheugen voorschotelt. De hersenen hebben gewoon iets met zeven, of je ze nu cijfers, letters, woorden of voorwerpen aanbiedt!  Met die kennis weet je direct waarom de lopende band bij Mies Bouwman zo moeilijk is en waarom het gebruik van kennis in de moderne kenniseconomie moeizaam gaat.

Een voorbeeld om dat te illustreren.

Vorige week werd melding gemaakt van de daling van het aantal vroegtijdig schoolverlaters in Nederland en de spectaculaire bijdrage van Landstede daarin werd regionaal nieuws. Wat is het geval. In 2001 stelden we in Nederland de aanval op schooluitval in met het stellen van een doel. In vijftien jaar tijd zou het vroegtijdig schoolverlaten halveren tot 25.000 in 2016. Scholen worden sindsdien beloond op basis van hun bijdrage aan dat doel... en kijk we zijn goed bezig getuige het onderstaande tabelletje. Gefeliciteerd met ons allemaal!

(bron: http://www.vsvverkenner.nl/landelijk)

Tot voor kort volgde ik de cijfers van Landstede op de voet want als bestuurder wil je toch weten welke bijdrage wordt geleverd aan het landelijk beleid. Binnen Landstede was het vroegtijdig schoolverlaten altijd al laag en dus de daling beperkter. Dit laatste is wiskunde maar ik heb nog eens mee gemaakt dat ik door de inspectie werd aangesproken op het feit dat de VSV-cijfers onvoldoende terugliepen. In het verweer mocht ik toen niet zeggen dat de absolute cijfers lager dan de landelijke waren.  Ook daar maar even een tabelletje van:

(bron: http://www.mbotransparant.nl/)


Het feit dat het aantal schoolverlaters is gedaald is overigens de resultante van een fikse inspanning die niet elk jaar een zelfde resultaat kent. Het doel is enkelvoudig en de lijn er naar toe lineair maar de werkelijkheid grillig en dus het lijntje over de afgelopen jaren springerig. Te vroeg conclusies trekken getuigt daarmee ook van ongeduld. 

Natuurlijk zou je 0 schoolverlaters willen in Nederland. 25.000 blijft toch een boel narigheid en het gestelde doel voelt net zo vreemd als het doel van Veilig Verkeer Nederland: 500 verkeersdoden in 2015! In alle gevallen is elke er een te veel, lijkt me.

Kijk je nog wat dieper in die cijfers dan zie je de problematiek van de niveau-1 leerlingen volop. Ondanks de scherpe daling over het geheel is daar de uitval in bijna alle ROC's 30% of meer. Voor wie het niet weet: Dit zijn de leerlingen die geen diploma hebben en contact proberen te maken met een startkwalificatie voor werk. Er is dus nog een wereld te winnen in een gericht doelgroepen beleid. 

En zou je op dat niveau een dag meewerken met de docenten en coaches die met deze leerlingen werken dan zou je beeld opnieuw veranderen. Je zou de omstandigheden van deze kinderen zien, de gezinnen waar ze vandaan komen en de straat waarop ze leven, leren kennen. Nee, die laatste schoolverlaters vragen de meeste aandacht en wat heb ik dan een respect voor de mensen die dat werk doen!

Maar waarom staat er nu de titel boven deze blog ? Om te laten zien dat sturen op resultaat werkt. Kortom: "Stel je een doel en zet beloning in". Maar ook om te laten zien dat die zelfde cijfers niet uitdrukken waar het werkelijk over gaat. Kortom: "Verdiep je en laat je niet leiden door cijfers alleen"

....en daarom schreef ik eerst over Miller! Om te laten zien dat we als mensen gediend zijn met de beperking van gegevens. We zijn niet beter. Als we daarbij maar onthouden dat het niet het gehele verhaal is. 




0 reactie(s):